Czosnek

Czosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum L.) jest to gatunek byliny o wszechstronnym  działaniu i dla wielu z nas „must have” w kuchni. I bardzo dobrze, bo czosnek ma niesamowite właściwości lecznicze. Przeczytajcie dlaczego warto go stosować.

Czosnek jest dostępny pod wieloma postaciami: świeży,  suszony, sproszkowany lub kapsułkowany.

Najbardziej aktywny jest świeży, rozdrobniony. Poddany obróbce termicznej traci swoje właściwości bakteriobójcze, zachowuje jednak aktywność przeciwgrzybiczą.

Działa jako silny przeciwutleniacz przeciwdziałający arteriosklerozie, starzeniu się i nowotworom.

Właściwości bakteriobójcze czosnku związane są  z tym, że ząbki czosnku zawierają olejek lotny (zwany olejkiem czosnkowym) z alliiną i enzymem allinazą, który po roztarciu czosnku zamienia allinę w allicynę (sulfotlenek dwusiarczku allilu – związek o charakterystycznym zapachu i bakteriobójczych właściwościach) i kwas pirogronowy. Poza tym olejek zawiera m.in. salicynę, fitosterole, kwas spirogenowy, amoniak oraz szereg cuchnących dwu- i trójsiarczków alkilowych i metylowych (także o właściwościach antybiotycznych). Zawartość olejku w cebulkach waha się według różnych źródeł od 0,005% do 0,4% i mocno zależy od warunków ekologicznych.

Wspomaga metabolizm tłuszczów, obniżając  poziom cholesterolu we krwi.

Podwyższa proporcje ,,dobrego” cholesterolu HDL w stosunku do ,,złego” LDL, obniża poziom trójglicerydów, ochraniając  tętnice i serce.

Ma działanie żółciotwórcze, żółciopędne, rozkurczowe, przeciwpasożytnicze, przeciwmiażdżycowe, regulujące trawienie, obniżające ciśnienie krwi, immunoochronne oraz w określonym zakresie antynowotworowe. Może być wykorzystany w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka z niedokwaśnością soku żołądkowego oraz w stanach upośledzonego wytwarzania żółci.

Czosnek niszczy pasożyty przewodu pokarmowego, a stosowany do lewatyw może być używany do walki z owsikami u dzieci, dezynfekuje także drogi moczowe i niszczy bakterie oporne na antybiotyki. Związki czynne czosnku znoszą bóle głowy i ułatwiają zasypianie.

Stosowany zewnętrznie może być pomocny w leczeniu trudno gojących się ran, ropni, czyraków

Poza tym świeże ząbki czosnku zawierają około 60-65% wody, 32% węglowodanów (w tym inulinę) i 5,6–6,45% białka.

Spośród witamin w największej ilości obecna jest witamina C. Świeże, obrane już ząbki czosnku zawierają do 31 mg witaminy C/100 g produktu.

Czosnek dostarcza również nieco witamin z grup B (zwłaszcza witaminy B1).

Wśród składników mineralnych duża jest zawartość potasu, żelaza, magnezu i fosforu. Wyróżnia się także dużą zawartością siarki, która mobilizuje białe krwinki do obrony organizmu przed czynnikami zakaźnymi.

Charakterystyczny smak i zapach jest zwykle bardziej problematyczny niż atrakcyjny. Jednak czosnek dodawany do potraw gotowanych i smażonych traci swój przykry zapach i wówczas specyficzny smak wzbogaca potrawę.

Sposoby na pozbycie się nieprzyjemnego odoru po zjedzeniu świeżego czosnku:

-po pierwsze nieprzyjemny zapach czosnku z ust usuwa chlorofil, który w dużych ilościach występuje w zielonych liściach pietruszki, pokrzywy, szczawiku, mięty, selera i ruty (zaleca się żucie tych liści po spożyciu czosnku);

-zapach osłabia się także po zjedzeniu jabłek, ziaren palonej kawy, nibyjagód jałowca, nasion kolendry i kardamonu;

-pomaga też picie mleka;

-albo czerwonego wina:)

Nie ma jednak środka, który chroni przed wydzielaniem charakterystycznego zapachu przez skórę.

Czosnek kulinarnie:

Czosnek  w kuchni ma bardzo szerokie zastosowanie od masełka czosnkowego poczynając. Wchodzi też w skład rozmaitych mieszanek przyprawowych. Stosowany jest do przyprawiania dań mięsnych, do sosów i majonezów, zup ziołowych, sałat i potraw z ziemniaków.

Harmonizuje z mocnymi ziołami i innymi przyprawami do słonych potraw.

Ząbki przed użyciem zwykle obiera się z łuskowatych liści zewnętrznych. Można też po odcięciu piętki piec ząbki okryte łuskami i po upieczeniu wyciskać miąższ.

Profilaktyka czosnkiem:

Stosując czosnek profilaktycznie należy codziennie spożywać jeden jego duży ząbek przegryzając zieloną natką pietruszki w celu eliminacji nieprzyjemnego zapachu. Świeże ząbki czosnku ściera się, kroi lub miażdży, spożywa z dodatkiem mleka, miodu lub cytryny.

O ile ktoś nie lubi gryzącego smaku czosnku, to może łykać olejowy wyciąg czosnku – 1 kapsułkę codziennie, wieczorem przed snem. Polecana dawka jednorazowa dla dzieci to 350 mg, dla dorosłych – 500 mg. W celach leczniczych u osób dorosłych należy stosować dawkę 1000-5000 mg/dobę.

Przeciwwskazaniem do stosowania świeżego czosnku są ostre nieżyty żołądka i jelit, skłonność do niskiego ciśnienia krwi oraz okres karmienia piersią.