Pisanki wielkanocne

Wielkanoc to czas, w którym królują jajka jako kolorowe pisanki, dekoracje potraw wielkanocnych lub wydmuszki. Dowiedz się więcej na temat pisanek wielkanocnych.

Kilka razy w roku przychodzi wyjątkowy czas, w którym wspólnie z rodziną zasiadamy do stołu i uroczyście obchodzimy jakieś święto. Czasami jest to święto rodzinne, a czasami kościelne. Każde jest bardzo wyjątkowe i każde ma swoje własne tradycje, które istnieją od bardzo wielu pokoleń. Jednym z takich świąt są Święta Wielkanocne, które zbliżają się do nas wielkimi krokami. Już za niedługo usiądziemy wszyscy razem z rodziną przy wielkanocnym stole i wspólnie będziemy delektować się daniami wielkanocnymi. Tak jak inne święta, również Wielkanoc ma swoje tradycje. Jedną z takich tradycji jest malowanie jajek, potocznie zwane pisankami.

Dlaczego malujemy jajka na Wielkanoc?

Jak do wielu wydarzeń i rzeczy, również do pisanek wielkanocnych jest przytaczana legenda. Głosi oni, że Święta Magdalena, podążając do grobu Jezusa Chrystusa w Niedzielę Zmartwychwstania, nosiła ze sobą dużo jajek na posiłek dla Apostołów. Po spotkaniu zmartwychwstałego Pana, spostrzegła, że jajka które niosła, z radości zmieniły swój kolor na czerwony i do dnia dzisiejszego na pamiątkę tego wydarzenia ludzie malują je na Święta Wielkanocne.

Co ciekawe, zwyczaj malowania pisanek na Święta Wielkanocne pochodzi z tradycji, które istniały długo przed chrześcijaństwem. Jest on związany z obyczajami magii. Poganie wierzyli, że jajko jest symbolem życia. Właśnie dlatego to jajek używa się w magii wiosennej, która ma na celu pobudzenie ziemi do rodzenia. Z tego powodu tak bardzo jajka związały się ze Świętami Wielkanocnymi, ponieważ święta te łączą w sobie elementy dawnych zwyczajów wiosennych oraz elementów związanych ze śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa.

Pisanki wielkanocne – tradycja i sztuka

Malowanie pisanek to wielka tradycja Świąt Wielkanocnych, bez której święta te nie mogą się odbyć. Jest to świetny sposób, aby wspólnie z rodziną spędzić bardzo miło czas. Wspólne robienie wydmuszek, a później ich malowanie lub skrobanie jajek ugotowanych w łupinach cebuli wprowadzą w radosną atmosferę świąt, którą można później bardzo długo pamiętać.
Zanim jednak przystąpimy do tej wspólnej zabawy – dekoracji jajek musimy je na początku opróżnić z zawartości, bądź musimy je ugotować na twardo, nawet bardzo twardo. Prostszym rozwiązaniem jest ugotowanie jajek na twardo, ale rozwiązanie to ma tę wadę, że jajko należy później jak najszybciej zjeść. Dlatego jeśli chcemy, aby żywot pisanki był dłuższy, powinniśmy wybrać wydmuszkę.

Jak zrobić wydmuszkę?

Aby zrobić wydmuszkę należy wykuć dziurki po obu stronach jajka. Możemy to zrobić drutem albo grubą igłą. Następnie dmuchamy przez jedną z dziurek do środka, aby zawartość jajka wypłynęła z drugiej strony. Ponadto musimy przepłukać skorupki wodą z płynem do mycia naczyń i później odłożyć do wyschnięcia. Po tak przygotowanym jajku możemy się zabrać za malowanie, należy jednak wybrać rodzaj pisanki i wzór, który chcemy przygotować, bo jest ich naprawdę wiele.

Kraszanki

Rozróżniamy następujące rodzaje pisanek: kraszanki, które są zwane również malowankami lub byczkami), pisanki te powstają przez gotowanie jajka w barwnym wywarze, który kiedyś był uzyskiwany tylko i wyłącznie ze składników naturalnych. Używano wtedy roślin, dzięki którym uzyskiwali różne kolory; i tak, że by uzyskać kolor brązowy, bądź rudy używano do tego celu łupin cebuli; żeby uzyskać kolor czarny korzystali z kory dębu, olchy, bądź łupiny orzecha włoskiego; żółtozłocisty – korę młodej jabłoni albo kwiat nagietka; aby fioletowy – korzystali z płatków kwiatu ciemnej malwy; zielony – pędów młodego żyta lub listków barwinka; a różowy – soku z buraka. Potoczne pisanki mają różnobarwne desenie, a powstają poprzez rysowanie na skorupce gorącym woskiem, a później zanurzenie całego jajka w barwniku. Narzędziami do pisania były szpilki, igły, koziki, szydła, słomki i drewienki.

Oklejanki, nalepianki, rysownaki i inne pisanki wielkanocne

Innym rodzajem pisanek są oklejanki, które są zdobione sitowiem, płatkami bzu, skrawkami kolorowego błyszczącego papieru bądź tkaniny. Następnie rozróżniamy nalepianki, które są popularne szczególnie w dawnym województwie krakowskim i okolicach Łowicza. W tym przypadku powstają one przez ozdabianie skorupki różnobarwnymi wycinkami z papieru. Innym rodzajem są pisanki ażurowe, tak zwane ażurki – wykonywane są one z wydmuszek jajek kurzych, gęsich, strusich i kaczych. Sposób ten polega na nawiercaniu małym wiertłem otworów w skorupce, a następnie malowaniu farbą akrylową. Oprócz tych, znane są również rysowanki, skrobanki oraz drapanki.